Prezentujemy
w tym miejscu fragmenty różnych tekstów dotyczących tematyki
dziedzictwa kulturowego i jego ochrony, a także
związków ludzi i ich tożsamości z małą i dużą ojczyzną.
Należy żywić pamięć dla
poprzednich pokoleń, interesować się tą "małą Ojczyzną",
która nas określa, kształtuje. Jesteśmy w sztafecie
pokoleń. Biegniemy z tą pałeczką. Musimy uważać, żeby jej
nie zgubić i żeby przekazać ją komuś innemu, dać ją w
godne ręce. Tak jak chcemy, żeby ktoś naszą pracę
pamiętał, nasz entuzjazm, wysiłek, to, cośmy zbudowali.
Musimy pamiętać o naszych przodkach. Bo jeżeli my nie
będziemy pamiętać o nich, to nie łudźmy się, że nasi
następcy, którzy będą żyć za 50, 100 lat, będą pamiętać o
nas. Łańcuch pokoleń nie może mieć pękniętych ogniw.
Żyjemy na ziemi, gdzie narody (np. polski i niemiecki)
współdziałały ze sobą, czasem się antagonizowały, ale też
współgospodarzyły ze sobą. Żyjemy na ziemi styków
kulturowych. Powinniśmy szanować się nawzajem, powinniśmy
wymagać, żeby oni pamiętali o wielkich Polakach, żeby
chcieli o nich mówić, pisać swoje książki, szanować pamięć
o nich, a my powinniśmy szanować pamięć o wielkich
Niemcach, tych którzy coś zrobili, coś zbudowali. Pomijamy
sferę tych, którzy byli przestępcami, mordowali i
niszczyli. Tych trzeba napiętnować. Ale tych, którzy
kiedyś budowali domy, pałace, parki, ogrody, nikomu
krzywdy nie zrobili - należy szanować.
Rozmowa z prof. Stanisławem
Nicieją
Leszek
Kołakowski:
”Mała Ojczyzna to miasto czy wieś, w której się urodziliśmy,
to środek świata. To przestrzeń niewielka, w której się
obracamy - nasze domy, ulice, cmentarze, kościoły , to
przestrzeń niewielka wielkim wysiłkiem ludzkim zbudowana,
przez wojny niszczona i odbudowywana, to centrum świata.”...
W jeszcze innym tekście filozof napisał:
„ (...)Potrzebne
nam jest (...) nauczanie historii, w którym młodzi ludzie będą
uczyć się rozumienia, kim są – kim oni sami są jako dziedzice
przeszłości zarówno chwalebnej, jak i nikczemnej. Jeśli
utracimy przeszłość historyczną jako naszą własność, a razem z
nią zdolność do odpowiedzi na pytanie: kim jesteśmy?, (...)
grozi nam chaos duchowy i pustka”.
Portal edukacyjny „Pamięć Miejsca”
Przestrzeń Pamięci
Cmentarz jest przestrzenią Pamięci. Jest
przestrzenią kreującą i osobliwą, wspólnotą żywych i umarłych.
Łączą je różnorakie więzy: narodowe, wyznaniowe, rodzinne i w
różnoraki sposób się one wyrażają. Modlitwa, patriotyczna
manifestacja, chwila cichej refleksji, złożenie kwiatów bądź
wieńca, zapalenie świecy, znicza, nawet sprzątnięcie zwiędłych
liści spadłych na mogiłę są tymi gestami, które poświadczają
pamięć o zmarłych. Są też znakiem legitymującym prawo własności
danej grupy ludzkiej (narodu) do danego obszaru.
Cmentarz odznacza się osobliwą zdolnością więziotwórczą, buduje
bowiem wspólnotę tych, którzy już zeszli z tego świata oraz
żyjących.
Lublin
Pamięć
miejsca
W znaczący sposób ochronę
dziedzictwa narodowego ujmuje Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej. W artykule 5 stwierdza, że „Rzeczpospolita Polska
strzeże dziedzictwa narodowego". Dziedzictwo to odpowiada
na pytania: kim jesteśmy i czym różnimy się od innych we
wspólnocie narodów. W dokonujących się procesach
globalizacji i integracji państw w Unii Europejskiej
ochrona tożsamości narodowej urasta do priorytetowych zadań
państwa, z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego na
czele, Ministerstwem Edukacji Narodowej, samorządów i
regionalnych towarzystw kultury oraz PTTK, harcerstwa.
Miłość i poznanie małej Ojczyzny w sensie podwórka,
miejscowości, regionu, ziemi, daje oparcie i świadomość
odrębności, niepowtarzalności ojcowizny. Dowodzą one, że
poprzez edukację we wspólnocie rodzinnej, środowiska
lokalnego, a następnie regionalnego i narodowego można
kształtować postawę uniwersalizmu europejskiego. Tylko pełna
znajomość własnych małych Ojczyzn, korzeni dziedzictwa
narodowego regionów pozwala na wykształcenie obywateli
świadomych wartości swej dużej Ojczyzny - Polski, umiejących
współistnieć wśród narodów Europy w duchu szacunku i
tolerancji dla swych odrębności. Po akcesie Polski do NATO i
Unii Europejskiej są to wartości niepowtarzalne.
Żródło dziedzictwa
narodowego, prof Kazimierz Denek Poznaj Swój Kraj nr 4-6 2010
Bez cmentarzy trudno opisać
głębiej historię i tożsamość danego miejsca, wioski czy
miasta. Dla miasta, takiego jak Warszawa, w którego dzieje wpisanych jest tyle tragicznych wydarzeń,
cmentarze stały się jednym z głównych świadectw jego
historii. Jak mało gdzie, warszawiacy idą na cmentarze,
aby tam odnajdywać nie tylko swoich przodków i bliskich
zmarłych, ale aby odnajdywać siebie. Z tych świętych
miejsc bowiem, odczytują swoją historię - swoją tożsamość.
abp Kazimierz Nycz, ze wstępu do: Karol Mórawski, Cmentarze
Warszawskie.